APNABI Autismo Bizkaiaren azken datuek baieztatzen dute autismoa duten emakume asko diagnostikorik gabe ere iristen direla adin-nagusitasunera: 2023an elkartean laguntza eskatu zutenen %53a 18 urtetik gorakoak ziren, eta gizonen kasuan, berriz, helduak %18 baino ez.
Autismoa nagusiki gizonezkoen nahasmendutzat hartu izan da tradizionalki. Horregatik, neskek eta emakumeek ez dute behar adinako ordezkaritzarik izan ikerketan, eta ezagutza-hutsune bat dago autismoa neskengan nola agertzen den eta haien bizitzetan nola eragiten duen jakiteko. Ondorioz, askotan emakumeek ez dute diagnostikoa jasotzen edo haien baieztapena nabarmen atzeratzen da gizonen kasuan baino.
Diagnostiko berantiarra jasotzeak sufrimendua eragiten du, aurretik diagnostiko oker gehiago jasotzen dituelako, eta, era berean, zaildu egiten du kalitatezko bizitzarako behar diren laguntza-baliabide espezializatuak eskuratzeak.
Sentsibilizazioa
Azken urteotan, autismoaren elkarte-mugimendua buru-belarri ari da lanean, oztopo horiek sentsibilizatzeko eta eraisteko, diagnostikoa aurrerapen handiagoarekin bultzatuz. Horren adibide da APNABIren ‘Mujeres TEA’ ‘kanpaina, zeinaren bidez dokumental labur bat argitaratu baitzuen 2023an, diagnostikoan atzerapena izan zuten 5 emakumeren testigantza jasotzen duena, edo Autismo Españak 2019an hasitako azterlana, non APNABIk ere parte hartu zuen.
Oraindik lana dago egiteko, baina badirudi joera alderantzikatzen ari dela. Azken urtean %2 hazi da APNABIren Goiz zerbitzu publikoan artatutako 6 urtetik beherako nesken kopurua, eta azken 5 urteetan, 2019tik, bikoiztu egin da elkarteko emakumeen alten kopurua. Gaur egun, elkarte berrien %25 dira urtero. Izan ere, APNABIko bazkideen %50i -155- alta eman zaie azken aldi honetan.
Prebalentzia (Iturria: Autismo España)
Nahasmendu horrek duen prebalentziak 100 jaiotzatik bati eragiten die (Autismo Europa, 2020), baina ez dago sexuaren arabera bereizitako datu eztabaidaezinik. Gaixotasunen Kontrolerako eta Prebentziorako Zentroak zifra are handiagoak aipatzen ditu, eta adierazten du 54 adingabetik 1ek TEAren diagnostiko bat duela (Atlantako Gaixotasunak Kontrolatzeko Zentroa, 2020). 2016ko datuen azterketa baten arabera (Maenner et al., 2020), erakunde horrek emandako datuen arabera, nahasmendu mota horrek 34 haurretik 1i eta 144 neskatatik 1i eragiten die.
Informazio gehiago